Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկա | Բանաստեղծություններ

ԱՆԴԱԼՈՒԶՅԱՆ ՆԱՎԱՍՏԻՆԵՐԻ ԵՐԳԸ

Կադիսից մինչև Ջիբրալթար

Ինչ լավ է ուղին,

Ծանոթ է ծովին

Հառաչանքը իմ:

Օ, աղջիկ, աղջիկ,

Ինչ լի է Մալագան նավերով փոքրիկ:

Կադիսից մինչև Ջիբլարթար

Լիմոններով է պատած իմ ուղին,

Ծանոթ է հովտին

Հառաչանքը իմ:

Օ, աղջիկ, աղջիկ,

Ինչ լի է Մալագան նավերով փոքրիկ:

Սևիլիայից մինչև Կարմոնա

Դանակներ չենք պահում

Մենք մեր մոտ,

Կտրելով սահում է լուսինը

Եվ օդը ներկում է արյունով:

Օ, տղա, տղա, խենթ խելառ,

Սուզվում է իմ խեղճ ձին ծովն ի վար:

Անտերունչ աղի հանքերի կողքով

Սեր իմ, անցնում եմ առանց քեզ,

Եվ ուրիշ գրկում, անքուն գիշերով

Իմ մեռած սիրո մասին կպատմես:

Օ, տղա, տղա, խենթ խելառ,

Սուզվում է իմ խեղճ ձին ծովն ի վար:

Կադիս, խեղդում է քեզ ծովը,

Կադիս, փոխիր քո ուղին,

Կանգնիր Սևիլիա,

Թե չէ կկորչի գետում քո հոգին:

Օ, տղա,

Օ, աղջիկ,

Ինչ լավ է ուղին, ինչ մութ է,

Ինչ լի է Մալագան նավերով փոքրիկ

Եվ հրապարակում ինչ ցուրտ է:

Թարգմանությունը՝ Հովհաննես Գրիգորյանի

ԼՌՈւԹՅՈւՆ

Լսիր, ընկեր, լռությունը:

Լռությունը

Լիքն է կանչով ալիքների

Եվ լեռների արձագանքով:

Լռությունը

խոնարհել է

Դեմքը հողին:

Ու՞Ր ԵՍ ՓԱԽՉՈւՄ, ԳԵՏ

- Ու՞ր ես փախչում, գետ:

- Ես փափուկ հունով

Փախչում եմ հեռու ափերը ծովի:

- Իսկ դու, ծով, այդպես դու ու՞ր ես փախչում:

- Փախչում եմ դեպի հորիզոնն ամպոտ -

խաղաղ գետախորշ փնտրելով այսպես:

- Զմրուխտյա բարդի, իսկ դու ի՞նչ կասես:

- Ես ոչինչ, ոչինչ չեմ պատասխանի:

Ես... դողում եմ, տես:

ՀՐԱԺԵՇՏ

Երբ որ ես մեռնեմ,

Բաց թողեք դռներն իմ պատշգամբի:

Ուրախ պատանին նարինջ է քաղում:

(Ես պատշգամբից տեսնում եմ նրան):

Հասկեր է կտրում հնձվորը ուրախ:

(Ես պատշգամբից լսում եմ նրան):

Երբ որ ես մեռնեմ,

Բաց թողեք դռներն իմ պատշգամբի:

ԾՈՎԱՅԻՆ ԽԵՑԻ

Այսօր ինձ տվին ծովային խեցի:

Նրա մեջ

Այն նույն ծովն էր աղմկում,

Որը ծփում էր քարտեզի վրա:

Իմ սիրտը

Լցվեց ջրով, որի մեջ

Մութի, արծաթի

Ձկներ են լողում:

Այսօր ինձ տվին ծովային խեցի:

ԵՎՍ ՄԻ ԵՐԳ

Քունը չքացավ-թռավ անհավետ...

Մութ երեկոյան, անձրևի պահին,

Իմ սիրտը այնպես լավ է հասկանում

Ուշ աշնան խոնավ ողբերգությունը,

Որ օրորվում է ճյուղերից կախված:

Խամրած դաշտերի և այգիների

Հաշտարարական պաղ տխրության մեջ

Իմ ձայնը լռեց, մարեց առհավետ,

Ախ, քունը, քունը չքացավ անհետ:

Աստված իմ, աստված: Առմիշտ, առհավետ:

Թռչում է ձյունը հարթավայրերով,

Ու վախենում է,

Դողում է ինքնախաբեությունս,

Թե կմոլորվի ամայի հեռվում,

Կսուզվի մռայլ մշուշների մեջ:

Ջրերն ինձ համար տխուր երգեցին,

Քունը չքացավ - թռավ առհավետ:

Ու՞ր է աշխարհը անսահման քնի,

Ծնված անհաստատ մշուշների մեջ:

Իսկ մշուշը ցուրտ, մշուշը - միայն

Շնչառությունն է հոգնած ձյուների:

Իմ եղանակը հնչում է, երգում:

Ու երեկոյան, մութ, մառախլապատ,

Ցուրտ երեկոյան

Իմ սիրտը այնպես լավ է հասկանում

Ուշ աշնան խոնավ ողբերգությունը,

Որ շիթ առ շիթ

Խամրած ճյուղերից թափվում է ներքև:

ՄԱՐՏՅԱՆ ԱՅԳԻ

Խնձորի ծառ,

Քո ճյուղքի մեջ

Թռչուններ կան և ստվերներ:

Սլանում է իմ երազը,

Լուսնից իջնում քամու թևին:

Խնձորի ծառ:

Կանաչել են քո ձեռքերը:

Ճերմակ քունքերը հունվարի

Մարտին էլ դեռ երևում են:

Խնձորի ծառ...

(Մարած քամի)

Խնձորի ծառ...

(Մի մեծ երկինք):

ԿԱՆԱՉ ԵՐԿՆՔԻ ԽՈՐՔԵՐՈւՄ

Կանաչ երկնքի կանաչ խորքերում

Կանաչ աստղերի փայլեր կան կանաչ:

Ինչպե՞ս անենք, որ սերը չմեռնի:

Ի՞նչ կպատահի, ո՞վ գիտե արդյոք:

Ձուլվել են բարձր աշտարակները

Ցուրտ մշուշներին:

Մենք ի՛նչ հնարքով տեսնենք իրարու:

Պատուհանները փակ են հիրավի:

Կանաչ երկնքում

Լողում են հարյուր վառ-կանաչ աստղեր

Ու չեն նկատում հարյուր սպիտակ

Աշտարակները ծածկըված ձյունով:

Եվ որպեսզի իմ տագնապներն ամեն

Թվան ավելի բուռն ու կենարար,

Իմ տագնապները ես պիտի ներկեմ

Կարմիր ժպիտով:

ԱՎԱՂ

Նոճու սև ստվերը տնքում է,

Գիշերվա քամու դեմ օրորվում:

(Ինձ մենակ թողեցեք

Դաշտերում):

Ամեն ինչ խզվել է աշխարհում,

Ամեն ինչ լցվել է լռությամբ:

(Ուզում եմ մեն-մենակ արտասվել

Դաշտերում):

Խարույկի, խարույկի սուր լույսից

Մութ հեռուն ընկել է վիրավոր:

(Ինձ մենակ թողեցեք դաշտերում,

Միայնակ,

Մենավոր...):

ԱՐՁԱԳԱՆՔ

Առավոտն արդեն

Ծաղկի պես բացվեց:

(Հիշո՞ւմ ես

Դողդոջ աղջամուղջը դու):

Շապուհը լուսնի՝

Հոտավետ ցուրտ է սփռում չորսբոլոր:

(Հիշո՞ւմ ես

Մաշվող հայացքն ամառվա):

ԿՈՐԴՈՎԱՅԻ ԲՆԱԿԱՐԱՆՆԵՐՈւՄ

(Սովորական գիշերային տեսարան)

Ծանրորեն իջավ գիշերը մռայլ:

Տան լուսամուտներն ամուր փակեցին

Եվ պաշտպանվեցին աստղերի լույսից:

Սենյակում մեռած աղջիկն է քնել.

Եվ կարմիր վարդն է թաքնվել նրա

Սև մազերի մեջ:

Եվ լուսամուտի վանդակի վրա

Վեց սոխակ նրա կորուստն են ողբում:

Եվ հեռանում եմ մարդիկ հառաչով:

Եվ կիթառներն են քամու դեմ հնչում:

ՀԻՄԱՐ ԵՐԳ

- Մայրիկ,

Ուզում եմ լինել մետաղից:

- Տղաս,

Քեզ համար շատ ցուրտ կլինի:

1912թ. ընտանիքի հետ

- Մայրիկ,

Ուզում եմ լինել կաթիլքից:

- Տղաս,

Քեզ համար շատ ցուրտ կլինի:

- Ասեղնագործիր

Ինձ բարձի վրա:

- Շատ լավ:

Անպատճառ:

ԱՂՋԿԱ ԱԿԱՆՋԻՆ

Ես քեզ ոչ մի խոսք

Չուզեցի ասել:

Միայն նայեցի

Քո աչքերի մեջ

Եվ տեսա. այնտեղ,

Քեփյուռից, լույսից

Ու բախտից հարբած,

Օրորվում էին

Երկու ոսկի ծառ:

Ես քեզ ոչ մի խոսք

Չուզեցի ասել:

ՆԱ ՄԵՌԱՎ ԼՈւՍԱԲԱՑԻՆ

Գիշերն ունի չորս լուսին

Ու մի ծառ մենակ,

Ծառի տակ մեն մի ստվեր,

Ծառին՝ մեն մի հավք:

Համբույրիդ հետքն է դեմքիս,

Իսկ առուն հովին

Համբուրում ու չի թողնում

Հետք բոլորովին:

«Չէ» քո տվածն եմ տանում

Իմ ափի մեջ տաք,

Մոմե լիմոն է կարծես,

Բոլորովին խակ:

Չորս լուսին ու մեն մի ծառ

Ունի գիշերս:

Ասեղների վրա է

Առաջին սերս:

ԵՐԲ ԻՋՆՈւՄ Է ԼՈւՍԻՆԸ

Երբ ելնում է լուսինը,

Զանգակները լռում,

Պատկերվում է կածանը

Անանց թավուտներում:

Երբ ելնում է լուսինը,

Ծովն է հողին տիրում,

Սիրտը հեռվում մոռացված

Մի կղզի է թվում:

Ոչ ոք լուսնյակ գիշերով,

Չէ, չի ուտում նարինջ,

Խակ պտուղներ են ուտում

Եվ պտուղներ սառած:

Երբ ելնում է լուսինը

Դեմքով միապաղաղ,

Զամբյուղներում ողբում են

Դրամները արծաթ:

ԻՐԻԿՆԱՅԻՆ ԵՐԿՈւ ԼՈւՍԻՆ

Լուսնի վրա մահվան ծանր քուն է գալիս,

Բայց գարունը նրան հարություն է տալիս:

Ուր էր թե հարավից գային հովերն արթուն,

Փաթաթվեին բարդուն:

Ուր էր թե ամեն սիրտ, ամեն մի սիրտ բերեր

Հառաչանքի ծիլեր:

Ուր էր թե փռվեին տանիքների առաջ

Ստվերները կանաչ:

Լուսնի վրա մահվան ծանր քուն է գալիս,

Բայց գարունը նրան հարություն է տալիս:

Երեկոն իր խոր, խաղաղ կապույտով

Մադրիգալներ է երգում նարինջին:

Երգում է փոքրիկ քույրս կիսաձայն

«Երկիրն ինչքան է նման նարինջի»:

Լուսինն ասում է, լացը զսպելով.

«Ես էլ եմ ուզում, որ նարինջ լինեմ»:

«Բայց դա, զավակս, անհնարին է,

Թեկուզ վարդագույն ու թարմ ես այդքան:

Դու լիմոն անգամ չես կարող լինել:

Ցավալի է շատ»:

ԳԻՇԵՐԱՅԻՆ ՄԵՂԵԴԻ

Սարսափելի է

Գիշերել մեռնող տերևների հետ,

Սարսափելի է անպտուղ դաշտում

Մնալ միայնակ.

Ախ, եթե, եթե

Ինձ չարթնացնես,

Պաղ ես մնալու դու իմ սրտի մեջ:

Ու՞մ ծորուն ձայնն է

Հեռավոր հեռվից հնչում այս ժամին:

Սեր իմ: Քամին է

Դռները բախում:

Քո մանյակի մեջ

Արշալույսների փայլերն են պահված:

Ինչո՞ւ ես թողնում

Ինձ հեռու ճամփին:

Դու կհեռանաս,

Եվ իմ թռչունը լաց ու կոծ կանի,

Խաղողի այգինն

Չի լցվի հյութով:

Ու՞մ ծորուն ձայնն է

Հեռավոր հեռվում հնչում այս ժամին:

Սեր իմ: Քամին է

Դռները բախում:

Եվ չես իմանա,

Ձյունե իմ թիթեռ,

Թե ինչքան պայծառ էին շողշողում

Աստղերն իմ սիրո:

Լուսայգն է բացվում,

Անձրև է գալիս,

Եվ չոր ճյուղերից

Բներն են թափվում:

Ու՞մ ծորուն ձայնն է

Հեռավոր հեռվում հնչում այս ժամին:

Սեր իմ: Քամին է

Դռները բախում:

Ռուսերենից թարգմանեց Համո Սահյանը

Տես նաև Ժերար Ներվալ Բանաստեղծություններ, Ռընե Շար Բանաստեղծություններ և Թոմաս, Ս. Էլիոթ Բանաստեղծություններ

Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկա | Բանաստեղծություններ

Բաժիններ

Ամենադիտված նյութեր

Լույս է տեսել

Գրիգոր Պըլտեան | Ամերիքա