Քրիստոֆեր Մառլո | Դոկտոր Ֆաուստի ողբերգական պատմությունը | համառոտ

Բեմ դուրս եկած երգչախումբը պատմում է դոկտոր Ֆաուստի պատմությունը. նա ծնվել է Գերմանիայի Ռոդա քաղաքում, սովորել է Վիտտենբերգում, որից հետո ամբարտավան նկրտումներով տարված, մոմե թևերով խոյացել է անհաս բարձրունքները: Սակայն մոմը հալչում է, քանզի երկինքը կործանման է մատնում նրան:

Իր սենյակում ֆաուստը խորհրդածում է այն մասին, որ ինչքան էլ առաջ է շարժվել երկրային գիտությունների և ճանաչողության մեջ, միևնույն է, մնացել է նույն մարդը և նրա իշխանությունը անսահման չէ: Նա հիասթափվել է փիլիսոփայությունից: Բժկությունը նույնպես ամենազոր չէ: Իրավագիտությունը հակասական է: Անգամ աստվածաբանությունն է սնանկ: Միայն մոգության գրքերն են շարունակում գրավել նրան: Բարի հրեշտակը խորհուրդ է տալիս Ֆաուստին, զգուշանալով երկնքի ցասումից, հրաժարվել այդպիսի գրքերի ընթերցանությունից: Չար հրեշտակն ընդհակառակը մղում է նրան կարդալու այդ գրքերը: Ֆաուստը երազում է իրեն ենթարկել տարերային ոգիներին: Նրա ընկերները՝ Կորնելիուսը և Վալդեսը, խոստանում են նրան հաղորդակից դարձնել մոգության գաղտնիքներին:

Ֆաուստի կանչով գալիս է Մեֆիստոֆելը: Ֆաուստը ցանկանում է, որ Մեֆիստոֆելը ծառայի իրեն: Սակայն Մեֆիստոֆելը ծառայում է միայն Լյուցիֆերին և միայն նրա հրամանով կարող է դառնալ Ֆաուստի ծառան: Ֆաուստը ուրանում է Աստծուն և տեր է ճանաչում Լյուցիֆերին: Մեֆիստոֆելը պատմում է, որ կար ժամանակ, երբ Լյուցիֆերը հրեշտակ էր: Նա պատժվել է ամբարտավանության համար և արտաքսվել է դժոխք:  Լյուցիֆերի հետ ըմբոստացածները նույնպես արժանանում են հավերժական տառապանքի: Ֆաուստը անսասան է իր որոշման մեջ: Պատրաստ է վաճառել հոգին Լյուցիֆերին՝ 24 տարի բոլոր երանությունները ճաշակելու և Մեֆիստոֆելին ծառա ունենալու համար:

Ֆաուստի ծառա Վագները հանդիպում է ծաղրածուի և ուզում է, որ սա լինի իր ծառան: Սա հրաժարվում է: Վագները սպառնում է նրան երկու չարքերով: Խոստանում է, որ կդարձնի ծաղրածուին շուն, կատու, առնետ… ինչ ցանկանա: Ծաղրածուն ուզում է դառնալ փոքրիկ ոջիլ, որպեսզի կարողանա մտնել կանանց փեշերի տակ:

Ֆաուստը երկմտանքի մեջ է: Բարի և չար հրեշտակները տարբեր բաներ են համոզում նրան: Մեֆիստոֆելը լուր է բերում Լյուցիֆերից: Լյուցիֆերը կկատարի Ֆաուստի ցանկությունը, եթե սա արյամբ ստորագրի, որ իրեն է կտակում իր մարմինն ու հոգին: Երբ Ֆաուստը գրում է, նրա ձեռքին է հայտնվում «Մա´րդ, փրկվիր» գրությունը:

Գալիս են չարքերը և դիվային պար են պարում Ֆաուստի համար: Մեֆիստոֆելը բացատրում է, որ դժոխքը չունի կոնկրետ տեղ: Այն ամենուր է, ուր իրենք են: Ֆաուստը ուզում է ամուսնանալ Գերմանիայի ամենագեղեցիկ աղջկա հետ: Մեֆիստոֆելը բերում է կնոջ տեսքով սատանայի: Ամուսնությունը Ֆաուստի համար չէ: Մեֆիստոֆելը բերում է կուրտիզանուհիների: Նրան է հանձնում նաև գիրք, որում գրված է, թե ինչպես հարստանալ, ինչպես կանչել ոգիներին, ինչպիսին է մոլորակների դասավորությունը…

Ֆաուստը անիծում է Մեֆիստոֆելին այն բանի համար, որ սա զրկել է իրեն երկրային բարիքներից: Բարի հրեշտակը խորհուրդ է տալիս նրան զղջալ և հույսը դնել Աստծո վրա: Չար հրեշտակը հավատացնում է, որ Աստված չի ների այդպիսի մեղսագործի:

Ֆաուստը և Մեֆիստոֆելը զրուցում են աստղաբանության մասին: Երբ Ֆաուստը հարցնում է, թե ով է ստեղծել երկիրը, Մեֆիստոֆելը չի պատասխանում: Ֆաուստը կանչում է Քրիստոսին, որպեսզի փրկի իրեն: Լյուցիֆերը մեղադրում է նրան ուրացության մեջ: Նա ցույց է տալիս յոթ մահացու մեղքերը՝ գոռոզությունը, ժլատությունը, ցասումը, նախանձը, որկրամոլությունը, ունայնությունը և անառակությունը: Ֆաուստը ցանկանում է տեսնել դժոխքը: Լյուցիֆերը խոստանում է ցույց տալ և տալիս է գիրք, որը կսովորեցնի Ֆաուստին կերպարանափոխվել:

Երգչախումբը պատմում է, որ Ֆաուստը այցելում է Հռոմ, սուրբ Պողոսի պատվին նվիրված տոնակատարություններին մասնակցելու: Ֆաուստը և Մեֆիստոֆելը Հռոմում են: Մեֆիստոֆելը նրան անտեսանելի է դարձնում:

Անտեսանելի Ֆաուստը զվարճանում է՝ պապի ձեռքից խլելով խորտիկները: Երբ սա խաչակնքվում է, Ֆաուստը ապտակում է նրան: Հոգևորականները անիծում են Ֆաուստին:

Երգչախումբը պատմում է, որ երկար ճանապարհորդությունից հետո Ֆաուստը վերադառնում է տուն: Նրա փառքը հասնում է Կարլոս հինգերորդի ականջին: Կայսրը խնդրում է Ֆաուստին կանչել մեծ մարդկանց հոգիները, հատկապես՝ Ալեքսանդր Մակեդոնացու և նրա կնոջ: Երբ Ֆաուստը կատարում է խնդրանքը և Ալեքսանդրն իր կնոջ հետ կանգնում են կայսեր առաջ, վերջինս ստուգում է Ալեքսանդրի կնոջ պարանոցի խալի առկայությունը և գտնելով այն՝ ավելի է հարգում նրան: Մի կասկածող ասպետի գլխին Ֆաուստը եղջյուրներ է աճեցնում և հանում է դրանք միայն այն բանից հետո, երբ ասպետը խոստանում է ապագայում ավելի հարգալից վերաբերվել Ֆաուստին: Մոգի ժամանակը, սակայն, ավարտվում է: Նա վերադառնում է Վիտտենբերգ:

Հյուրընկալվում է Անգալտի դուքսի դղյակում: Դքսուհին խնդրում է Ֆաուստին ձմեռվա կեսին խաղող ճարել և Ֆաուստը մեկնում է նրան խաղողի ողկույզը: Բոլորը հիացած են նրա կարողություններով: Ֆաուստին խնդրում են ցույց տալ իրենց տրոյացի Հեղինեին: Ֆաուստը կատարում է նրանց խնդրանքը: Երբ բոլորը հեռանում են, Ֆաուստը կարգադրում է Մեֆիստոֆելին իր սիրուհին դարձնել Հեղինեին: Համբուրում է աղջկան:

Ֆաուստը հրաժեշտ է տալիս ուսանողներին: Նա մահվան շեմին է: Ուսանողները խորհուրդ են տալիս նրան զղջալ և ներում հայցել: Ֆաուստը պատմում է նրանց, թե ինչպես է հոգին վաճառել սատանային: Նրան մեկ ժամվա կյանք է մնացել: Պատվիրում է ուսանողներին աղոթել իր համար: Նրանք հեռանում են:

Ամպրոպում է: Չարքերը գալիս և տանում են Ֆաուստին:

Երգչախումբը կոչ է անում հանդիսատեսին դաս քաղել այս պատմությունից և չտենչալ գաղտնի գիտությունների ճանաչում՝ հետագայում չարիք գործելու համար: 

Տես նաև Վոլֆգանգ Գյոթե Ֆաուստ