Հենրի Դևիդ Թորո | Ուոլդեն, կամ կյանքն անտառում

Գրքում Թորոն նկարագրում է իր կյանքի այն երկու տարիները, որոնք նա ապրեց Ուոլդենի լճի ափին կառուցած խրճիթում: Նա իր ապրուստը հոգում է ամենօրյա ֆիզիկական աշխատանքով: Ժամանակակից մարդը նրա կարծիքով քաղաքակրթության ստրուկն է, մինչդեռ յուրաքանչյուրը կարող էր աշխատանքով լուծել հանապազօրյա կարիքները և բավարար ժամանակ ունենալ հոգևոր զարգացման համար: Մարդիկ շատ հաճախ են շփվում և չեն հասցնում արժեք դառնալ միմյանց համար:

Թորոյին այցելողները հնարավորություն են տալիս նրան ուսումնասիրել իրենց: Հաճախ նրան տեսնում են հողի վրա աշխատելիս: Նա դարձնում է հողագործությունը սրբազան գործունեություն և, քանի որ նրան չի հուզում բերքի առատությունը, նա չի օգտվում գյուղատնտեսական ձեռնարկներից: Նա հաճախ այցելում է մոտակա գյուղը, տեսնվում է բնակիչների հետ, լսում է նրանցից վերջին նորությունները: Վերադառնում է իր խրճիթը ուշ գիշերով: Երբեք չի մոլորվում անտառում, թեպետ համարում է, որ միայն մոլորվելով կարելի է ճանաչել բնության անսահմանությունը: Տանից դուրս գալով նա երբեք չի փակում դուռը: Սակայն նրա տանից ոչինչ չի կորում, որովհետև նա ապրում է շատ պարզ ու հասարակ: Եթե այդպես ապրեին բոլորը, աշխարհում գողություն ու թալան չէր լինի: Մի իռլանդացու, որը դժգոհում է չքավոր կյանքից, նա խորհուրդ է տալիս ապրել իր նման: Չաշխատել ուրիշների վրա, այլ կերակրվել միմիայն սեփական աշխատանքով:

Երբեմն Թորոն գնում է ձկնորսության և որսի: Սակայն նա հավատում է, որ հոգևոր զարգացման որոշակի աստիճանի հասնելու դեպքում մարդը կարող է հրաժարվել այդ զբաղմուքներից: Կենդանական կերակուրի մեջ անմաքուր ինչ-որ բան կա: Այն բթացնում է բանաստեղծական զգացողությունը: Թորոն չի խմում գինի, այլ միայն մաքուր ջուր՝ ցանկանալով մշտապես լինել սթափ:

Ամառ ու ձմեռ Թորոն հետևում է կենդանիներին, թռչուններին ու միջատներին: Ձմռանը Ուոլդենի լիճը ծածկվում է սառույցի հաստ շերտով: Լճի մասին ասում են, որ այն չունի հատակ: Սակայն Թորոն չափում է լճի խորությունը: Բնությունը արթնանում է գարնանը: Դա նման է մարդու արթանացմանը: Վերադառնում են թռչունները, հայտնվում են գորտերը, կանաչում է խոտը: Գարնան առավոտը խոստանում է մեղքերի թողություն և կոչում է հոգևոր վերածննդի:

Թորոն լքում է իր անտառը, որովհետև համոզված է, որ պիտի ապրի մի քանի կյանք: Նա չպիտի շարժվի արդեն տրորած ճանապարհով: Եթե մարդը խիզախորեն առաջանում է դեպի իր երազանքը, նրան հաջողություն է սպասում: Պարզեցնելով սեփական կյանքը՝ նա պարզեցնում է գոյության բարձրագույն օրենքները և ավելի լավ է ճանաչում դրանք: Պարտադիր չէ հասկանալ ուրիշներին: Պետք է կարողանալ զբաղվել սեփական կյանքով: Հների կողքին ժամանակակից մարդը, իհարկե, թվում է գաճաճ: Սակայն եթե դա այդպես է, ապա պետք է կարողանալ լինել մեծագույնը գաճաճների կողքին, ուսումնասիրել սեփական հոգին և ձգտել կատարելության:

Տես նաև Ռիչարդ Բախ Լիվինգսթոն անունով ճայը, Ուոլթ Ուիթմեն Խոտի տերևներ և Ալֆոնս դը Լամարթին Լճակ