Դավթակ Քերթող | Ողբ մեծ իշխան Ջեվանշիրի մահվան մասին

Աստվածային խոսքի արվեստատու Ոգի՛,

Հորինիր իմաստուն տխրական երգեր,

Որ սգալի ձայնով ողբանք անդադար

Ծանր ու դժնդակ կորուստը այս մեր:

Բեկվեց փառքի սյունն Արևելից երկրի,

Աշխարհով հնչեց գույժը կործանման,

Ազգեր ու ցեղեր խոսքս թող լսեն,

Եվ բոլոր մարդիկ ինձ հետ թող ողբան:

Գլորվեց հզոր վեմը կենդանի.

Եվ պարիսպն ամուր հանկարծ խորտակվեց.

Աշտարակը խոսող տապալվեց գետին.

Ցանկը շինության հիմնիվեր քանդվեց:

Դառնություն դարձավ խաղաղությունը մեր,

Կարծավեն մեր դեմ հեներ զանազան,

Քանզի մեծափառ տերությունն ընկավ.

Մարեց ճաճանչը վսեմ պետության:

Եվ կատարվեցին անեծքները այն,

Որ գուշակում էր Եսայի մարգարեն,

Ու մեզ Սուրբ խաչի օրը տոնական

Նետեցին դառն սուգ ու լացի մեջ:

Զազրաբար փորեցին անդունդ կորստյան,

Որ բարի հովվին գցեն խորխորատ,

Մոլուցքի ոգին ներշնչեց նրանց,

Գաղտնի լարեցին մահվան որոգայթ:

Էությամբ հզոր մի առյուծ էր նա,

Որ սարսեցնում էր իր ոսոխներին,

Տոհմապետերն ու իշխաններն ամեն

Ահով ու սիրով ենթարկվում էին ու լսում իրեն:

Ընդլայնվեց համբավն ու փառքն ամենուր,

Ծավալվեց անունն աշխարհից աշխարհ,

Նրա միտքն արթուն և ուժը կայտառ

Գովեստով հնչեց տիեզերքի մեջ:

Թագավորն Հունաց, տերերն Հարավի

Տենչում էին միշտ իշխանին տեսնել,

Ընդունում էին հատուկ ողջույնով,

Փառքով պսակում, պատվում մեծապես:

Ժամանեցին մեզ չարիքներ բազում,

Մեր մողքն անվարան բարձրացավ երկինք,

Բարկացրին աստծուն մեր արարքներով,

Եվ մահվան մատնեց նա մեծ իշխանին:

Իսկ համհարզները մնացին հեռու,

Օգնության չեկան զորքերը վերին,

Տերը հեռացավ և թողեց, որ նա

Ոտնակոխ լինի ժանտագործներին:

Կարեց աղեղն իր թշնամին չարկամ

Եվ նենգությունը սրեց որպես սուր,

Ու ինչպես կորավ ցեղը Մովաբի՝

Վեհազնի մահը հասավ գիշերով.

Խարդախ խոստումով տարավ մի խուլ տեղ

Ու խոր վերքերով խոցեց նենգաբար:

Խրոխտ էիր միշտ թշնամու հանդեպ,

Եվ խոցում էիր ախոյաններիդ,

Իսկ արևը արդ՝ այլ ուղի բռնեց,

Ու ծառաներդ քո դեմ նետվեցին:

Ծնունդը այն չար, որ հանցանք գործեց,

Անօրենի որդին՝ նրան չարչարող

Անեծքով բռնված գետնի տակն անցնի,

Կայենի երերմամբ շրջի շփոթված:

Կապվեն շավիղները նրա փախուստի,

Երկնի թռչուններ ճախրեն թող վրան,

Ձորի ագռավները սուրան շուրջ բոլոր,

Վայրի գազաններ հոշոտեն նրան:

Հուրն Հերովդեսի առաքվի վերուստ,

Ծնվեն թող փորում որդեր ու մկներ,

Ցավերն աղեկեզ մեջը բորբոքված՝

Նրա տիրասպան մարմինը լափեն:

Ձեռքն այն, որից սպանվեց տերը,

Ոտքերն, որ ճզմեցին չքնաղ պատկերը,

Բորածին ախտի եռմամբ գոսացած՝

Չարակեղ խոցոտմամբ ցեցակեր լինեն:

Ղողելով թող լոկ ապաստան գտնի

Դժնիկի փշոտ հովանու ներքո,

Եվ նրան խայթեն ձագերը իժի,

Թող քարբ օձերի թույնի ազդումից

Սաստիկ ուռուցքով մաշկը ճաքճքի:

Ճշմարիտ ջահն էր մեր խաղաղության,

Եվ խռովահույզ խոլ ալիքները հանդարտեցնող

Անվախ նավորդն էր Ջեվանշիրը քաջ,

Որ սանձ էր դնում փոթորկումներին մեր ոսոխների:

Մարգարտաշարի հյուսվածքն ունեին

Նրա բերանի խոսքերը դյութիչ,

Իսկ վարքը կենաց ջինջ էր, մաքրափայլ:

Յուրակերպ պահ էր ամեն օր ապրում,

Քնից ելնում էր նման առյուծի

Ու օդն ըմբոշխնում զով այգաբացի,

Ոչխարի փափուկ միս էր բաժանում:

Նիրհում էր մարմնով, բայց հոգով արթուն

Արեսի կառքն էր աստղերի միջով վարում քաջաբար,

Բերելով իր հետ վարդն ուշիմության:

Շնորհները վեհ, աստվածահաճո

Հիսուսն էր առատ ընծայել նրան.

Հոտոտելիքին ծովն ծոցն հոգեբուխ,

Ախորժաճաշակ անուշությունից

Արտամղում էր անմահական բույր:

Ողբերն ինձ համար ջրահարսների

Կամ լալկան խմբի երգեր չեն բնավ,

Այլ որդիների վրա սգացող

Մայրական կական ու կոծ ցավագին,

Որդիներ, որոնք զատվելով հավերժ՝

Քարոտ քաղաքում մենակ մնացին:

Չարաղետ մահիդ օրերն այս ցավոտ

Ժամանակներ անց, տարիներ հետո

Չեն դիտվի արդեն այսքան դառնաբեր,

Բայց չարիքներով թող նա չորանա,

Ով քեզ դժնդակ մահով չարչարեց:

Պայծառ արևդ լույս էր մեզ անմար,

Օ՜, ի՜նչ սև գիշեր, խավար թխպացած,

Եվ անհույս մարմին քո դեմքը ծածկեց յուրայիններից

Անփարատ ստվեր նետեց մեզ վրա:

Ջերմախտով այրվում, տառապում եմ լուռ,

Երբ նայում եմ ես քո գահին քո թափուր:

Ռազմիկ քաջարի, գնացիր, գնացիր մեզնից,

Եվ փակվեց ուղին մխիթարության,

Ուստի աչքերս վշտոտ վերքերով

Հավետ արցունքի աղբյուրներ դարձան:

Սիրելիներդ սիրովդ են այրվում,

Եվ սերդ անմոռաց մնում է պայծառ,

Օ՜հ, երանի թե քո գերեզմանին

Անուշաբույր խունկ լինենք մշտավառ:

Վերացավ թագը, գահը մեր ընկավ,

Փառքը մեր վսեմ քեզ հետ հող մտավ:

Տիբերյան ծովը, Լեռը Լիբանոս

Հիանում էին քո վսեմ տեսքով:

Աչքը օձիքին հյուսիսի հողմի

Սիրելիներդ քեզ են որոնում,

Երբ չկաս արդեն, հոնաց տապարով

Նռնիներն են անգութ կոտորվում:

Րախճանքը թողին մեր թագվորները,

Հանուն քո սիրո սգազգեստ եղան,

Հարսները վշտից փոշոտվեցին առագաստները:

Ցավում են, հեծծում տղամարդ ու կին,

Լալիս դառնագին:

Ու նստած ասես ամայության մեջ

Ինչպես մոլորյալ հավքեր ձագամեռ

Սաստիկ հյուծվելով տառապում են դեռ:

Փախչել են ուզում փառքից երկրային,

Ունայնություն է աշխարհի վրա,

Քո դաժան մահով հաստատվեց կրկին,

Թե ոչ մի մարդու կյանքն այս չի մնա:

Քեզ համար պիտի նորից հեծեծել,

Բայց լավագույն է քեզ հետ հող մտնել:

Տես նաև  Ղևոնդ Ալիշան Հրազդան և Հայ հանճար